YUNUSLAR

YUNUSLAR

Yunuslar sıcakkanlı ve sosyal canlılar olup insanların hissettikleri duyguları yakından hissedebilmektedir ve tıpkı insanlar gibi sevinip üzülebilmektedirler.

Yunus parklarının kapatılması için en önemli gerekçelerden biri bu parklara kapatılan yunusların doğalarına aykırı olarak yaşamak zorunda kalmalarıdır. Bu parklarda aç kalmamak için onlardan istenen her şeyi yapmaktadırlar. Motor sesi, klorlu su gibi yunuslar için uygun olmayan ortamlarda yaşamlarını sürdürmektedirler. Kendi doğal yaşamlarında saatte ortalama 40km hızla yüzebilen, ortalama 300m derinliğe dalabilen, günde 130km kat edebilen yunuslar çok küçük alanlarda yaşamak zorunda kalmaktadır. Dünyadaki ilk ve en ünlü yunus eğitmeni olan Ric O’ Barry yunuslara ülser ilacı verildiğini söylemiş ve yunus parklarında yaşanan dramı anlatan bir film çekmiştir.

Yunus parklarının kapatılması yönündeki gerekçelerden bir diğeri ise, doğal yaşamından alıkonan yunusların saldırgan davranışlar göstermesidir. Bunun en iyi örneğini Tilikum adlı bir balina vermektedir. Tilikum İzlanda’da doğup ABD’de bir yunus parkında hayatını sürdürmüş olup, 21 yaşındaki eğitmeni dahil olmak üzere üç kişinin ölümüne sebep olmuştur.

Konuyu bir başka açıdan ele alırsak, yayınlanan bir rapora göre yunus dışkılarının mercan resiflerini kurtarmada kullanılabileceği ortaya konmuştur. Mercan resifleri denizdeki yaşamın devam etmesini sağlamakta olduğundan yunusların parklara kapatılmasının doğal dengeyi bozduğu düşünülmektedir.

Sonuç olarak 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda 2021 yılında yapılan değişiklikle, mevcut parkların 10 yıl daha açık kalması öngörülmüş ancak karara göre yeni yunus parklarının açılması ve ölen yunusların yerine yenilerinin getirilmesi yasaklanmıştır.

En çok yunus parkı olan Avrupa ülkesi sıralamasında dokuz tane yunus parkı ile Türkiye ilk sırada yer almaktadır. Bunun yanı sıra Avrupa’nın ilk açık deniz yunus merkezi de Türkiye’de bulunmaktadır. Oysaki ülkemizde yunusları doğal ortamlarında görmek de mümkün olmaktadır. Antalya’nın Kaş ilçesinde öğrenciler yunusları görebilmek için gözlem turuna çıkmaktadırlar. Antalya’daki sivil toplum kuruluşları, yunus parklarına karşı başlattıkları mücadeleyi haziran başında yunusların doğal yaşamları hakkında okullarda seminerler vererek sürdürmektedirler.

Türkiye’deki bazı projeler:

– Çok Yaşasın Yunuslar

– Boğazın Sokak Çocukları

– İzmir Körfezinin Yunusları Projesi

Hazırlayan:

Zeynep CANDAN – Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik İşletmeleri Yönetimi

Fatma Ayla DÖNMEZ – İskenderun Teknik Üniversitesi Denizcilik İşletmeleri Yönetimi

KAYNAKÇA:

Deniz Haber, (2012, 11 Temmuz) Yunus Parkı Yerine Denizde Gözlem https://www.denizhaber.net/yunus-parki-yerine-denizde-gozlem-haber-43134.htm

Cumhuriyet, (2022, 7 Ağustos) Park Değil Hapishane          https://www.cumhuriyet.com.tr/cumhuriyet-pazar/park-degil-hapishane-1966625

Diken, (2022, 16 Ağustos) Ölümler, Denetimsizlik ve Umursamazlık: 9 Soruda Türkiye’de Yunus Parkları                                                                                            https://www.diken.com.tr/olumler-denetimsizlik-ve-umursamazlik-dokuz-soruda-turkiyede-yunus-parklari/#:~:text=T%C3%BCrkiye’de%20ka%C3%A7%20tane%20yunus,%C3%A7ok%20yunus%20park%C4%B1%20olan%20%C3%BClke.