Lacka - Sevgi Girgin İlk olarak MARPOL Sözleşmesi’ni çıkış sebeplerine değinerek, teknik hükümlerini inceleyelim.
Petrol ürünlerinin sanayide geniş ölçüde kullanılmaya başlamasından sonra, 1890-1900 yılları civarında, dünya denizlerinde ilk petrol tankerleri boy göstermeye başlamıştır. Önceleri 300-500 ton gibi çok sınırlı kapasitelere sahip olan tankerlerin boyutları 1915’lerde 15.000 tonlara, 1960’lı yıllarda 200.000 tonlara çıkmıştır. 1920’li yıllarda denizlerde gemi kaynaklı kirlilik izleri görülmeye başlanmış, artan kazalar ve kaygılarla 1954 yılında petrol kirliliğinin azaltılması hususlarını düzenleyen OILPOL Sözleşmesi yapılmıştır. Ancak kazalar ve kirlilik olayları artmaya devam etmiş, sonuç olarak da MARPOL Sözleşmesi geliştirilmiştir. Sözleşme IMO tarafından kabul edilmiştir. MARPOL73/78 Sözleşmesinin zorunlu eklerine 2013 yılı itibarı ile dünya denizcilik filosunun yaklaşık %98’ini temsil eden 138 ülke taraftır.
İşletme veya kaza sebepleri ile denizlerin gemiler tarafından petrol, dökme ve paketli kimyasal/zehirli maddeler, kirli su, fosseptik suları ve çöp ve hava kirliliğinin önlenmesine ait uluslararası sözleşmedir. Sözleşmenin I. ve II. eklerine katılım zorunlu, III. IV. ve V. eklerine katılım ise ihtiyari (isteğe bağlı) yapılmıştır.
TEKNİK HÜKÜMLER
Sözleşmenin baş kısmında genel hükümler, sorumluklar, değişikliklerin yapılması yöntemleri gibi hususları içeren bir sözleşme kısmı bulunur. Sözleşmenin bir parçası olan Protokol 1, zararlı maddeleri içeren olayların rapor edilmesi hususlarını, Protokol II ise ülkeler arasındaki anlaşmazlıklarda başvurulacak hakemlik müessesesini düzenler. Sözleşmenin teknik hükümlerini içeren altı eki mevcuttur.
Her bir Bayrak Devleti, kendi bayrağı altındaki gemilerin sözleşme hükümlerine uymasını sağlamakla sorumludur. Bu sorumluğun yerine getirildiğinin göstergesi olarak gemilere şekli ve şartları sözleşmede belirtilen sertifikalar verilir ve bu kurallara uyumun göstergesidir. Ayrıca sözleşme içerisindeki “kontrol” hükümleri, gemilerin gittikleri limanlarda “Liman Devleti” otoritesi tarafından denetlenmesine izin vermektedir. Böylece eğer gemi veya teçhizatı sözleşme hükümlerine uyumlu değilse ve deniz çevresine bir risk oluşturuyorsa liman devleti, eksiklerin ciddiyetine göre geminin denize açılmasına engel olabilmekte ve düzeltici tedbirler uygulayabilmektedir.
MARPOL 73/78’ün Uygulanması
Sadece sözleşmeye üye ülkeleri, üye ülkelerin bayrağını çekmiş gemileri ve üye ülkelerin karasularında sefer yapan gemileri kapsar. Savaş gemilerini ve yalnızca hükümet adına ticari olmadan çalışan gemileri kapsamaz. Ayrıca yukarıda bahsedilen her maddenin ayrı hükümleri bulunmaktadır. Ülkemiz Ek 6 dışında bütün ekleri uygulamaya koymuştur. Ek 6 ile ilgili olarak da çalışmalar devam etmektedir.
MARPOL’ÜN EK’LERİ:
Ek I – Petrol Kirliliğinin Önlenmesi Kuralları
Ek II- Dökme Halde Taşınan Zehirli Sıvı Maddelerden Kaynaklanan Kirliliğinin Önlenmesi Kuralları
Ek III- Denizde Paketli Halde Taşınan Zararlı Maddelerden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Kuralları
Ek IV- Gemilerden Kaynaklanan Pis Su Kirliliğinin Önlenmesi Kuralları
Ek V – Gemilerden Kaynaklanan Çöp Kirliliğinin Önlenmesi Kuralları
Ek VI – Gemilerden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Önlenmesi Kuralları
MARPOL SON DÜZENLEMELER NELERDİR? 2020 REGÜLASYONLARI
Geçen yıl 60.000’den fazla geminin dünya okyanuslarında taşımacılık yaptığı göz önüne alındığında, uygun yakıt elde etmekte güçlük çeken gemilerin oldukça düşük bir yüzdede olduğu görülmektedir. 2019 yılı ve öncesinde tüm paydaşların büyük bir hazırlık yaptığı ve göstergelerin düşük kükürtlü akaryakıt tedarikinde önemli bir sorun olmadığı yönünde olmaktadır.
Günümüz dünyasında atmosfer kirliliğinin önüne geçmek amacıyla bazı önlemler almak ve kurallar belirleme gereği duyulmuştur. Denizcilik sektörü için ise bu uygulamalardan bir tanesi MARPOL Annex VI regülasyonlarıdır. Marpol Annex VI; 400 GRT ve üzeri gemilere, sondaj gemilerine, platformlara uygulanmakta ve uluslararası hava kirliliği sertifikasını (IAPPC, International Air Pollution Prevention Certificate) zorunlu kılmaktadır ve bayrak devleti tarafından düzenlenir. İlk olarak 1997’de kabul edilen Marpol Annex VI, gemilerin egzoz gazında bulunan, kükürt oksitler (SOx) ve azot oksitler (NOx) dahil olmak üzere ana hava kirleticilerini sınırlar ve ozon tabakasını incelten maddelerin (ODS) kasıtlı emisyonlarını yasaklar. Marpol Annex VI ayrıca geminin yakılmasını ve tankerlerden gelen uçucu organik bileşiklerin (VOC) emisyonlarını düzenler.
MARPOL Annex VI’daki ana değişiklikler, SOx, NOx ve partikül madde emisyonlarında küresel olarak artan bir azalma ve bu hava kirleticilerin belirlenen deniz alanlarındaki emisyonlarını daha da azaltmak için emisyon kontrol alanlarının (ECA’lar) getirilmesidir. Küresel kükürt sınırı, 2018’den sonra tamamlanacak bir fizibilite incelemesine tabi olmak üzere 1 Ocak 2020’den geçerli olmak üzere geçerli %3.50’dan %0.50’e düşürülecektir. ECA’larda SOx ve partikül madde için uygulanan limitler, 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren %0.10’a düşürülmüştür.
1 Ocak 2020 uygulama tarihi 2008 yılında kabul edilmiş ve 2016 yılında onaylanmıştır. IMO, MARPOL Ek VI’da değişiklik hazırlanması ve rehberlik ve yönergelerin geliştirilmesi de dahil olmak üzere yeni sınırın uygulanmasını desteklemek için Üye Devletler ve sektörle birlikte çalışmaktadır.
Kurallara uymayanlara verilecek cezalar arasında para cezaları, gözaltılar ve muhtemelen PSC’nin yasaklama emirleri yer alacaktır.
Tamamen uygun olmayan emisyonların tamamen kazara boşaltılmasına ilişkin para cezaları, Kurallara tabi olarak P&I’ı kapsayabilir
Diğer para cezalarının karşılanması, yalnızca bir davanın sonuçlanmasında Kulüp Yönetim Kurulu’nun takdirine bağlı olarak kullanılabilir.
Regülasyonlar
Kural 12; Ozon delici madde olan CFC kullanımını ve salınmasını yasaklamaktadır. Yeni yapılan gemilerde bu maddenin kullanımı yasaktır. Ancak gemilerdeki mevcut kurulumlara ise 1 Ocak 2020 tarihine kadar müsaade edilmiştir.
Kural 13; makina gücü 130 kW‘dan büyük olan gemilerde NOx salımını sınırlandırmaktadır. Makinelerdeki NOx salınımı makinenin yapısıyla alakalıdır. Yakıtın kendisi ve özellikleri NOx salınımı için önemli bir etken olup kural 18‘de açıklama getirilmiştir.
Kural 14; SOx salınımını sınırlandırmaktadır. Yakıtlardaki maksimum sülfür içeriği en fazla %4,5 olabilir ve buna ek olarak da Marpol özel alanlar belirlemiştir. Baltık Denizi, Kuzey Denizi, British Isles, Batı Avrupa ve Amerika kıyıları bu özel alanlardandır.
Kural 15; VOC için sınırlama bulunan limanlar için uygun geri dönüşüm tesislerini, imkanlarını zorunlu kılmaktadır.
Kural 16; PCB, ağır metal içeren çöpler, halojen rafine petrol artıkları, Annex 1, 2 ve 3 yüklerinin insineratörde yakılmasını yasaklamaktadır.
Kural 18; yakıtların kalitesi hakkında standartları düzenlemektedir. Fuel Oil içerisinde; inorganik yağlar, kimyasal artıklar olmamalı ve %4,5 oranını geçmemelidir. Yakıt teslim tutanağında 15 derecedeki yoğunluk ve sülfür miktarına bakılmalıdır.
SCRUBBER
MARPOL Annex VI Regülasyon 4’e göre SOx’in istenen değerlere düşürülmesini sağlar. Yıkama suyu olarak deniz suyu kullanıldığı için Wet Type denir, yıkama sonrası suda çözünen filtreden geçerek ayrıştırılır ve 3’e ayrılır.
- Open Loop System: Sistemde alkalinitesi sebebiyle deniz suyu kullanılır, eğer nehir gibi düşük alkaliniteye sahip su var ise bu kez de sisteme sodyum hidroksit denen karışım katılır. Bunun yanı sıra suyun sıcaklığı yüksek ise çözünmesi de azalmaktadır.
- Closed Loop System: Sistem kendi içinde sirküle olmaktadır ve sisteme sodyum hidroksit ilave edilmektedir. Kullanan yıkama suyu tekrar kendi sisteminde temizlenir ve sisteme tekrar sirküle edilir.
- Hybrid System: Yukarıda anlatılan her iki sistemi de içerisinde barındırır. Yıkama suyu Holding tankta tutulup sahile veya denize basılır.
KAYNAKÇA
MARPOL ANNEX VI & SCUBBER, https://teknikdenizcilik.com/marpol-annex-vi-scrubber/
Marpol-7378-4091.pdf, https://landseaglobal.com/wp-content/uploads/2018/08/Marpol-7378-4091.pdf
Marpol Annex VI-The 2020 Global Sulphur Cap, https://www.ukpandi.com/news-and-resources/circulars/2019/circular-819-marpol-annex-vi—the-2020-global-sulphur-cap/
MARPOL Sözleşmesi “IMO 2020” düzenlemesi, https://www.7deniz.net/haber-marpol-sozlesmesi-Imo-2020-duzenlemesi-37006.html
Yazar:
Adı-Soyadı: Melis Yıldız
Lisans: Mersin Üniversitesi 2019-2024
