Seyirde Acil/Riskli Durumlar

Seyirde Acil/Riskli Durumlar

Acil Durum

Seyirde Acil/Riskli Durumlar : Acil durum, gemide olağan dışı gerçekleşip, can, mal ve çevreyi tehdit eden durumlardır. Acil durumlar önlenemez ve kontrol edilemez ise genel anlamda önce mal kaybı, sonra çevre kirliliği oluşur ve son olarak da can kaybına sebebiyet vermemek için gemi terk edilir. Gemiyi terk bir acil durum değil önlenemeyen ve kontrol edilemeyen bir acil durumun sonucudur.

Her zaman tedbir, tedaviden daha kolaydır. Yani, bir acil durum sonunda gemiyi terk etmek zorunda kalmamak için aşağıdakiler yapılır;

•   Acil durumlar tanınır,
•   Oluşmaması için tedbirler alınır,
•   Oluşması halinde ise etkin müdahale yapılır.

Acil Durum Çeşitleri

Gemide karşılaşılabilecek canı, malı ve çevreyi tehdit eden acil durumlar genel olarak;

  Yük reaksiyonları

Yükün reaksiyonu, gemideki yüklerin deniz suyu veya bir başka mal ile teması halinde parlayıcı, patlayıcı, yanıcı, yakıcı, tahriş edici veya zehirleyici bir gaz ve/veya bir yangına sebep olabilecek derecede ısı çıkartmasıdır. Bu ısı ve gaz, can ve mal güvenliği ile çevreyi tehlikeye sokabilir. Kontrol edilemediği takdirde infilak, yangın ve yükten yayılan ve kaçınılamayan gazlardan, gemideki kişilerde, zehirlenme ve boğulma gibi durumlar ortaya çıkabilir.

  Yangın

Yangın geniş kapsamlı kontrolsüz alevli yanmadır. Gemide oluşması, can ve mal emniyeti ile çevreyi tehdit eder. Söndürülememesi ve kontrol edilememesi halinde gemi batmasa bile çıkarttığı ısı ve duman ile gemidekilerin yaşamını tehdit edebilir ve gemiyi terk gerekliliğini doğurabilir. Önlem yangın riskini artıran malzeme veya uygulamaların ortadan kaldırılması veya kontrolü ile sağlanır.

 Su alma ve batma

Batma bir geminin denizde herhangi bir neden ile yüzebilirlik özelliğini kaybederek, suya gömülmesidir. Su alma yüzebilirliğin kaybedilmesinde baş etkendir. Su alma sonucunda gemi batmasa bile bir başka acil durum olan yük reaksiyonları meydana gelebilir. Bir gemi aşağıdaki nedenler ile su alarak batabilir:

• Bir çatışma veya oturmadan kaynaklanan, geminin karinasındaki yara,
• Yaşlılık ve limitler üzerindeki bir gerilimden kaynaklanabilecek saç atması veya kırılma,
• Gemi üzerindeki ağırlıkların pozitif dengeyi bozacak şekilde yer değişiminden kaynaklanan geminin yatması,
• Ağır denizlerde güverteyi aşan dalgalar ve kapatılmayan açıklıklar. Gemiler inşa sırasında, su alma halinde batmaması için, su geçirmez bölmeler ile bölünmüşlerdir. Ancak bu bölmeler arasındaki geçişlerin, gerektiğinde kapatılamaması gibi nedenler ile su birden fazla bölmeye yayılıp, geminin dengesini bozarak, batmasına sebep olabilir. Batmak veya batmamak veya batma süresi, tamamen geminin dengesine ve deniz şartlarına bağlıdır. Batma 10 dakikada da gerçekleşebilir, 3 günde de.

 Deniz kirliliği

Denizler gemiler tarafından genel olarak çarpışma veya karaya oturma, ihmal veya tedbirsizlik veya vasıfsız personel ve malzeme kullanılması sonucu kaza ile kirletilmektedir.Bu tip kazalar gemiler için bir acil durumdur. Geminin Sopep planı dahilinde derhal müdahale edilerek kirliliğin oluşması, oluşmuşsa genişlemesinin durdurulması gerekir.

 Çatışma ve karaya oturma

Çatışma ve karaya oturma yangın, yük reaksiyonları, batma, deniz kirliliği gibi yukarıdaki acil durumları ortaya çıkartabilecek acil durumlardır. Tedbiri ise denizde çatışmayı önleme ve güvenli seyir kurallarına uymaktır.

Gemiyi terk esnasında dikkat edilecek hususlar şunlardır:

• Gemiyi terk kararı sadece kaptan tarafından verilir.
• Geminin pozisyonu tüm haberleşme cihazları ile yayınlanır.
• İşaret fişeği atılarak civardaki gemiler ikaz edilir.
• Gemiyi terk alarmına müteakip tüm personel ve yolcular can yeleklerini giymiş olarak filika istasyonlarında toplanır.
• Personel ve yolcuların yoklaması alınır.
• Vardiya zabitleri tarafından; en son kullanılan harita, gemi jurnali, VHF el telsizleri, dürbün, EPIRP, SART gibi lazım olabilecek malzemeler filikaya alınır.
• Mümkün ise tüm güverte aydınlatmaları yakılır.
• Gemiyi terk,mümkünse filikalar ile yapılır ve can salları suya atılarak yedeklenir.Mümkün olduğu kadar gemiyi terk mevkii civarında ve toplu olarak bulunulur.Kaza bölgesinden çok fazla uzaklaşılmaz