Lacka - Sevgi Girgin Gemi makine dairesinde ilk önce ana makineye bakmak gerekir. Ana makine gücü üreterek geminin ilerlemesini sağlar. Ana makineler çalışma prensipleri bakımından dıştan yanmalı ve içten yanmalı olarak ikiye ayrılır. Dıştan yanmalı makineler (buhar makineleri) ikiye ayrılır. Bunlar; pistonlu buhar makineleri ve buhar tribünleridir. İçten yanmalı makineler de dizel motorları, karbüratörlü makineler ve gaz türbinleri olmak üzere üçe ayrılır.
Günümüzde en çok tercih edilen dizel motorlarıdır. Yakıt olarak fuel-oil ya da diesel oil kullanır. Separatörler yağ ve yakıtın içindeki suyu çamuru temizler ve makinede bir sorun oluşmasını engeller. Çıkan egzoz gazları turbo charger ve kazanda kullanılır. Kazan, geminin ihtiyacı olan buharı üretir. Seyir halinde bu egzoz gazlarıyla, limanda da yakıt yakarak çalışır.
Dizel motorları dört zamanlı ve iki zamanlı olarak gemide bulunur. Makinenin gücüne göre (2500 HP üstünde iki zamanlı, altında dört zamanlı kullanılır.) kullanılır. İki zamanlının verimi diğerine göre çok olmasına rağmen en büyük problemi soğutma sistemidir. Soğutmak için tatlı su kullanılır. Tatlı su üretmek için de evaporatör vardır. Deniz suyundan tatlı su elde eder.
Pompalar borular arası sıvı dolaşımını veya tanklar arası sıvı transferini sağlar. Kompresörler ise bu işi gazlarda yapar. Ana makineye ilk hareket veren hava sistemi, pnömatik sistemler, servis havası ana hava kompresörlerince üretilip yüksek basınçla hava tüplerinde depolanır. Diğerleri de soğutma için kullanılır.
Isı değiştiriciler, ısıtmak için buharı, soğutmak için de suyu kullanır. Soğutucu, ana ve yardımcı makine tatlı su soğutucusu, kazan kondenseri (yoğuşturucu), yağ soğutucusu, air condition (klima) da işlev görür. Isıtıcı da seperatörde işlenecek olan yağ, yakıt; ana makinede kullanılacak yakıt (fuel oil); banyolarda kullanılan su, ana makine ısıtma suyunda görev alır. Bazı sistemlerde elektrikle ısıtma yapılır.
Jeneratörler elektriği üretir. Dört zamanlı makinede ki şaft hareketi sayesinde elektriği üretir. Sintine seperatörü makine dairesinde çeşitli yerlerden akan, sintine de biriken yağlı suları arıtarak yağlı kısmı gemide bırakıp temiz suyu denize basar. Incineratör ise gemideki atık yağlı sıvıların ve çöplerin MARPOL’e uygun olmak kaydı ile yakıldığı sistemdir.
Tabi ki bu sistemlerin kontrol ve takibini de yapan makine bölümüdür. Makine dairesinin başı, çarkçıbaşıdır. Çarkçıbaşı gemide kaptana karşı sorumludur. Liman otoriteleri ile teknik bağlantılar kurup, oluşan arızaları bildirir.
Çarkçıbaşından sonra en yetkili kişi ikinci mühendistir. Gemide ana, yardımcı ve güverte makinelerinden, havalandırma fanlarından ve tüm geminin elektrik tesisatlarından sorumludur. Oluşan ve çözülemeyen sorunları baş mühendise rapor eder.
Üçüncü mühendis hava kompresörleri ile seperatörlerin rutin bakım tutum işlerinden sorumludur. Bunun yanında filika motorları, acil durum dizel jeneratörü ile yangın pompasının her an çalışır durumda tutmak. Kazan sularının testi ile kazanların bakım/tutumundan sorumludur.
Elektrik zabiti, geminin bütün elektrik tesisatını ve teçhizatını, dinamo, ışıklandırma devreleri, elektrikli güç kaynakları, tüm elektrik ve elektronik otomasyon ve bunların alarmları, acil durum alarmları, seyir fenerlerinin, normal ve acil aydınlatmalarının her an çalışır durumda tutar. Geminin limana giriş ve çıkış öncesi kreyn, vinç ve ırgatların kontrolünü yapar. Gemide bulunan Acil GMDSS, Genel Alarm ve filika motorlarının akülerinin şarjlarını kontrol eder. 2. mühendise karşı sorumludur. Makine lostromosu da 2. mühendisten aldığı işlerin dağılımını yapar.
Vardiya saatleri önceden dörder saatlik arayla günde toplam 8 saat olmak üzere tutulurken artık günümüzde 08.00-17.00 arasıdır.
KAYNAKÇA:
https://tropique.wordpress.com/gemi/makine/
SEVGİ GİRGİN
