DENİZDE EMNİYET-3(Geminin Yedeklenmesi)

                                           GEMİNİN YEDEĞE GİRMESİ

Açık denizlerde hareketten aciz geminin çekilerek kurtarılması, özellikle de olumsuz hava ve deniz şartlarında son derece özen gereken bir işlemdir. Hayatları tehlikede bulunan insanları, gemi ve yükünü kurtarmak ve hatta bunu yaparken çevreye zarar vermekten kaçınmanın tek yolu acil durumlarda yapılan gemiyi çekerek kurtarma işlemlerinin ne denli başarıyla yerine getirdiğine bağlıdır. Denizcilerin çoğu açık denizlerde bir gemiyi çekerek kurtarma/yedekleme işlemlerinde yer almadığından bunun gerçekleşmesi yabancı gelir. Birde üstelik hazırlıksız, planlamasız ve yabancılık kavramları birbirine eklenince yerine getirilen işlem zor bir hal alır. Yapılan işin bireysel özelliklerine binaen burada en zoru gören yedekleyen gemi kaptanıdır. Genelde kurtarılmayı bekleyen gemiyi o hale getiren zor şartların kurtarma gemisini de etkisi altına alacağı değişmez bir gerçektir. Böylece çekilerek kurtarılmayı bekleyen geminin maruz kalmış bulunduğu etkenler pekala mürettebatı şoka düşürmüş ve gemi aletlerini bozmuş olabilir. Mesela geminin çarpması veya makine dairesindeki yangın sonucu kısmen su almış, çalışmaz ve ışıksız halde sürüklenir olabilir. Aynı zamanda mürettebatın gemiyi terk etmiş bulunması da işleri hayli zorlaştıracaktır. Bu durum zaten bir çok halde böyle olmaktadır. Gemi büyüklüğü, ölü ağırlık, ekipman ve gemi draft ve Feribord’u dikkate alınması gereken etmenlerdir.

                                    YEDEKLEME GEREKÇELERİ

Bir geminin içindeki can kurtarma konusunun dışında, geminin gemiye yardım ederek yedeklemek için yükümlülük yoktur. Bir geminin başka bir gemiyi yedekleyerek emniyet altına alması için bazı faktörleri gözden geçirmeniz gerekir.

• Geminin tipi, gücü ve durumu yedekleyeceğiniz gemiyi selamete götürecek yeterlilikte olmalıdır.
• Yedekleyerek kurtardığınız geminin size kazandıracağı, kaybedeceğiniz zaman ve atılacağınız tehlikeyi karşılar dengede olmalıdır.
• Geminin yakıt miktarı yapacağınız yolculuğa yeter miktarda olmalıdır.
• Kira mukavelenizin (Charty 5.Party) şartları içinde rotadan sapmanın doğuracağı bir sakınca olmamalıdır.
• Yedekleme için armatörünüze haber vererek müsaade almalısınız.
• Yedeklenecek geminin kaptanı ile özellikle LLOYD OPEN FORM (LOYD AÇIK MUKAVAELESİ) imzalama yolunu seçiniz.

Yedeklenecek bir gemi ki bu ister bizim isterse yedekleyeceğimiz karşı gemi olsun bazı yedekleme prosedürlerini yerini getirmemiz gerekir. Bu durumda aşağıdaki prosedürleri yapmak suretiyle tehlikede bulunan gemiyi olabildiğince yüzer ve su geçirmez bir halde tutulması sağlanır.

Yedeklenecek gemi personelli veya personeli gemiyi terk etmiş durumda olabilir. Eğer personel gemiyi terk etmişse mümkün olduğu durum içinde aşağıdaki uygulamaları bizim yapmamızda fayda vardır.

Yedekleme prosedürleri;

• Gemi gövdesi ve güverte üzerinde bulunan tüm su geçirmez kapıların kapanmas,.
• Lumbuzların kapatılması,
• Tüm aydınlık ve havalandırma kanallarının kapatılması,
• Tüm gevşek kargo ve teçhizatın sağlam olarak bağlanması,
• Gerekli tüm yedek parça ve teçhizatın hazır bulundurulması,
• Dümen yekesinin geminin ortasında bulunması,
• Tüm yakıt, acil durum vanaları ve kazan vanalarını kapalı bulundurmak,
• Pervaneyi sabitleştirmek için şaft döndürme aksamı bağlı halde bırakmak,
• Yönlendirme aksam kollarını bloke etmek amacıyla dümen yelpazesini ahşap kirişlerle doldurmak,
• Geminin her iki tarafına can simitleri ve pilot çarmıhları asmak suretiyle gemiyi girişi kolaylaştırmak,

Eğer gemi kaptanı kurtarma gemisi/römorkörü gelmeden geminin tamamını terk edilmesine karar verdiğinde kurtarma ekibine yardımcı olmak amacıyla rahatlıkla görülebilecek yerlere notlar bırakabilir. Bu notları tercihen İngilizce olmasında fayda vardır.

1-)Aşağıdakilere İstinaden Geminin Terk Edilmesi Hakkında Bilgi

• Konum, zaman, tarih
• Gemi rotası ve hızı
• Geminin durumu hakkında bilgi
• Geminin römorkör tarafından çekilmesi için yeterince sağlam bulunup bulunmadığına dair belirleyici mahiyette bilgi

2-)Gemiyi Terk Ederken Yapılacaklar

• Balast ve boru devrelerinin durumu gemideki yük çeşitleri ve yüklerin dağılımı(Cargo Plan),
• Yakıt miktarı ve dağılımı,
• Varsa gemide çalışan aksamların bildirimi elektrik sisteminin durumu,
• Bilinen veya tahmini olarak geminin gördüğü hasar düzeyinin belirtilmesi,
• Gemiyi terk zorunluluğuna iten durumların beyan edilmesi,

                        KAZAZEDE GEMİYE YAKLAŞIM MANEVRASI

Kazazede gemiye yaklaşıp roketle halat verme işlemi yapılması gerekir. Bunun için rüzgarı arka cepheden almak üzere gemiye mümkün mertebe yaklaşılır. Bu yaklaşım roket mesafesi yaklaşık bir roda (220 M) olduğu ve bir kısım salvonun gemide kalacağı varsayılırsa yaklaşım mesafesinin 150 M. olmasında fayda vardır.

Gemilerde 4 takım ateşlemeye hazır salvo atar (roket atar) bulunur. Bu nedenle bunların kullanımlarını en faydalı bir şekilde kullanmalıyız. Sert havalarda roketi atan personelin hedefi iyi tutturması ve kendisinde ayakta durması için bir gemi adamı tarafından tutulmasında fayda vardır.

Roket üzerindeki el incisi karşı gemiye gittiğinde derhal kazazede gemi personeli tarafından salvo incesi alınır.(Bu arada römorkör kaptanı mümkün mertebe gemisini kazazedeye paralel ve sabit tutacaktır). Kurtarıcı gemi salvonun arkasına derhal 22mmlik bir roda başka daha kalın halat ve onun arkasına da geminin büyüklüğü ve tonajına göre çeki halatı verilir.

                                          YEDEK HALAT BAĞLANMASI

Verilen çeki halatını kazazede gemi personeli derhal alarak mümkünse baş taraf panama loçasından yosa uygun bir loçadan geçirerek babaya bağlanması kasanın babadan geçirilmesi suretiyle yapılmamalıdır. Zira bu durumda geminin hareketlerinden dolayı kasa babadan sıyırır. En iyi yöntem çeki halatının kasasından itibaren yaklaşık 10 m.lik kısım içeri alınarak her iki babaya 2 sıra, 8 biçiminde doblin yapılarak kasanın boşta kalan ucu başka sağlam bir babaya geçirilerek el incesi ile sabitlenir veya yedeklenecek gemi zinciri demirden fora edildikten sonra baş üstündeki bir kaç babaya volta sarıldıktan sonra bir kilitle yedeklenecek gemiden verilen tel halatın kasasına bağlanacaktır. Fora edilen demirler loçadan bırakılacağı için demir zinciri loçasından sarkıtılır. Gerekirse iki demir zinciri San/İsk Loçadan ayrıldıktan sonra karamursal vurulur gibi bir kilitle birleştirilerek tel halata bağlanır.

Bağlama işlemi bittikten sonra römorköre (çekici)bildirilir. Römorkör kaptanı mümkün mertebe karaman vurmadan ağır ağır halatın boşunu alarak gemisine hareket verir. Bu hareketlenme hızı kesinlikle tam yol olmamalı geminin, hava durumunun ve bağlantı aparatlarının durumu ile ilgili olarak ayarlanmalıdır. Yedekleme halatı hava ve deniz durumuna göre değişir. Sert havalarda 400m. ye kadar halat verilebilir.

ÇEKİ FORMÜLÜ

London Salvage Association’un kullandığı çeki gücünü belirleyen formül;

• V: çekim hızı
• Rt: 6 x L (d+B/2)+Twr
• L:boy
• D:draft
• B:en
• Twr: Towage Resistance:3000(sabit)

• V: 6 knot hız yapması istenen bir geminin;
• L: 78.7 m.
• d: 2.5 m

• B :10.4 m.
• Bhb: ?
• Rt: 6×78.7(2,5+B/2)+3.000
• Rt: 66405
• Bhp: 2,1×66405/145.7:479
• Bhp: 479 olur,%50 emniyet marjı
• Bhp: 717 gücünde çekiciye ihtiyaç vardır.

= a. ışıklı şamandıra: bir adet kendi kendine yanan ışıkla donatılmış 485×785 mm çapında,

=b. Bir roda 96mm.lik polipropilen veya 48mm çelik tel yedek çekme halatı 

=k. 20mm çapında 30m. uzunluğunda şamandıra toplama teli

=L ve g: viralı omega kilit

=d: Kazazede gemi

=c: Zincir loçasından geçmiş ikişer kilit zincir

=f: 100m boyunda 32 mm. çapında kopma gücü yüksek (120 ton) iki ucu kasalı marlow halat

=e: Flounder plate (bağlantı kiliti)

=h: En az 500m boyunda 56mm çapında çeki halatı

=J: Mayna/vira özellikli çeki ırgatı

=I: 80 bollard pull çeki gücünde, 7000 Bhp makine gücündeki römorkör.