İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN TEKNOLOJİYE ETKİSİ

İKLİM SİSTEMİ
İklim sistemi atmosfer ,kar ve buz , okyanuslar ,kara yüzeyleri ve su kütlelerini ,canlıları kapsayan sistemdir .Bu sistemde dış zorlamalar volkanik patlamalar ,güneşle ilgili değişiklikler gibi doğal olaylar ile atmosferin bileşimindeki insan kaynaklı değişiklikleri içerir .Güneş radyasyonu bu sistemin güç kaynağıdır.

İklim Değişikliği Nedir?

İklim değişikliği küresel bir sorundur ve ekosistem içerisinde birçok dinamik bulunur. Bu dinamik yapı yavaş yavaş değişim gösterir . Bu sebeple canlıların yaşamı tehlikeye girer .İklim değişikliğinin en belirgin sebeplerinden birisi sera gazlarıdır .Sera gazlarının emisyonlarının artmasında insan faaliyetleri ilk sırada bulunur . Kömür yakılması, fosil yakıt kullanımı , ormansızlaştırma , sanayi süreçleri bu tür insan faaliyetleri ne örnek verilebilir ve bunlar atmosfere salınan sera gazı birikimlerinin etkisiyle iklim değişikliğini etkiler.

İklimi Değiştiren Üç Temel Yol Nedir?

1.Gelen güneş radyasyonundaki değişiklikler . Bunlar Güneşin kendisindeki ya da yerkürenin yörüngesindeki değişikliklere bağlı olabilir.

2.Güneş radyasyonunun yansımasındaki değişiklikler .Buna albedo denilmektedir .Bunlar aerosoller ,bulut örtüsü ya da arazi örtüsündeki değişikliklere bağlı olabilir .

3.Yerküreden uzaya geri gönderilen uzun dalgalı radyasyondaki değişiklikler .Bunlar sera gazı salınımlarının atmosferdeki birikimlerine bağlı olabilir .Bunun yanı sıra , rüzgarlar ve okyanus akıntılarının iklim üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır .

İklim Değişikliğinin Olumsuz Etkileri Nelerdir ?

*Su kaynaklarında tuzlanma

*Ormansızlaşma ve çölleşme

*Buzulların erimesi

*Virüs kaynaklı hastalıklarda artış

*Su ve gıda kaynaklarında azalış

*Ekolojik dengenin bozulması

*Canlıların yaşam alanlarının değişmesi

*Deniz ve okyanuslarda su seviyesinin artması

Küresel İklim Değişikliğini Önlemek İçin Neler Yapılabilir ?

*Yerli üretim gıdalarının tüketimi attırılabilir.

*Enerji tasarrufu yapılabilir.

*Güneş enerji sistemleri kullanımı arttırılabilir.

*Geri dönüşümler artabilir.

*Yenilebilir enerji kaynakları kullanılabilir.

*Uçak kullanımı azaltılabilir.

Teknoloji İklim Değişikliğinde Nasıl Kullanılabilir ?

Teknoloji doğru kullanıldığı sürece birçok sorunun çözümü için kullanılabilir. 7 ‘den 70‘e herkesin kullandığı sosyal mecralar ve haber kanallarında birçok insan küresel iklim değişikliğinin farkında.

Enerji üreten teknolojiler iklimde değişikliği ile müdahalede önemli rol oynar . Bu teknolojilere “azaltım teknolojileri “ denilir .Azaltım teknolojileri karbon yoğun faaliyetlerle ilişkili olmakla birlikte ulaşım ve tarımda da kullanılabilir .Ülkelerin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlamalarına karşı savunmasızlığını azaltmalara yardımcı olan “uyum teknolojileri “mevcuttur. Azaltım ve uyum teknolojileri Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmeleri (BMİDÇS) kapsamında Çevreye Duyarlı Teknolojiler (ÇDT) olarak adlandırılır .Sera gazı salınımının azaltılması kapsamında Kyoto Protokolü Japonya ‘da imzalanmıştır ve 2005 ‘de yürürlüğe girmiştir .

Azaltım Teknolojileri ;Çeşitli kaynaklardan gelen atık ve çevresel etkileri azaltmak ,yok etmek için kullanılan yöntemleri ifade eder .Bu teknolojiler şunlardır :

~Yenilenebilir Enerji Sistemleri ; Güneş enerjisi , rüzgar enerjisi , hidroelektirik enerji gibi doğal kaynaklardan elde edilebilen kaynaklardır .

~Enerji Verimliliği Teknolojileri ; Binalarda , tesislerde ,ulaşımda daha fazla yenilenebilir enerji kullanımıdır. Örneğin floresan aydınlatma ,doğal ışıkla (cam tavan ya da büyük pencerelerin kullanımı) evi aydınlatmak geleneksel akkor kullanımına göre daha az enerji gerektirir.

~Atık Geri Dönüşüm Teknolojileri ; Yeniden dönüşümü sağlanabilen maddelerin tekrardan ham madde haline gelmesini ifade eder .(plastik şişeler , kağıtlar )

~Yeşil İnşaat Teknolojileri ; Yapıları karbondan uzaklaştırmak tamamen ayırmak için geliştirilen bir sistemdir .

~Su Arıtma ve Tasarruf Teknolojileri ; Su kaynaklarının daha etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasına imkan veren su arıtma cihazları tasarlanmıştır .

~Ulaşım Teknolojileri ; Karbon ayak izi salınımını azaltan en önemli teknolojilerden birisi olan ulaşımlar (toplu taşımalar , metrolar , trenler ) hem trafikte bekleme derdini hem de hava kirliliğini azaltır niteliktedir .

~Tarım Teknolojileri ; Tarımda sulama sistemleri büyük ölçüde su tasarrufu sağlar ve sürdürülebilir tarım yöntemleri kullanılmalıdır .Gübreleme teknikleri gerektiği kadar yapılmalıdır .

Çevreye Duyarlı Teknolojileri ( ÇDT ) Nedir ?

ÇDT “Çevreyi koruyan daha az kirletici olan tüm kaynakları daha sürdürülebilir bir şekilde kullanılan atıkları ve ürünlerini daha fazla geri dönüştüren ve kalıntı atıklarını yerini aldıkları teknolojilerden daha kabul edilebilir bir biçimde işleyen ’’ teknolojilerdir . Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma konferansında da bu şekilde tanımlanmıştır . ÇDT ’ nin tanımı da aynı zamanda yenilenebilir enerji , sıfır emisyonlu otobüsler ,gelişmiş gübre ve iklim dostu finansal kalkınmayı kapsar. Çevreye duyarlı teknolojiler ülkeden ülkeye de değişiklik gösterir ve bu teknolojilerin transferi yapılabilir .

Kyoto Protokolü Nedir ?

Kyoto protokolü küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda mücadele sağlayan bir uluslararası çerçevedir ve BMİDÇS içinde imzalanmıştır yani bu protokolü imzalayan ülkeler karbondioksit ve sera gazı etkisine neden olan gazların salımını azaltmaya yada karbon ticareti yoluyla haklarını arttırmaya söz vermişlerdir . Bu sözleşmeye göre ;

*Endüstri motorlu taşıtlar ve ısıtmalardan kaynaklı sera gazı oranı azaltılacak

*Fosil yakıtlar yerine bio dizel yakıtlar kullanılması

*Yüksek enerji tüketen işletmelerde atık işlemleri yeniden düzenlenecek

*Güneş enerjisi ve nükleer enerjinin önü açılacak

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmeleri (BMİDÇS) Nedir ?

İnsan kaynaklı faaliyetlerin neden olduğu küresel ısınmanın iklim üzerindeki etkilerine karşı uluslararası alanda atılan ilk ve en önemli adımdır .1994 tarihinde yürürlüğe girmiştir .

KAYNAKÇA ;

 1) Gökçen, Y., Damar, M., Doğan, O., (2016). Yeşil Bilişim: Bir Kamu Kurumu Örneği ve Politika Önerileri . Ege Akademik Bakış, 16(4), 673-674 :

https://dergi park.org.tr/tr/download/arti clefi le/561161#:~:text=Ye%C5%9Fi l%20bi li %C5%9Fi m%2C%20bi li %C5%9Fi m%20%C3%BCr%C 3%BCn%20ve,gelmektedi r%20(BTK%2C%202010).

 2)Vikipedi ,(2023,6 Aralık ) ,Yenilenebilir Enerji :

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yenilenebilir_enerji

3)Vikipedi ,(2023,15 Ekim ) ,Enerji Verimliliği

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Enerji_verimlili%C4%9Fi#:~:text=Enerji%20verimlili%C4%9Fi%20%C3%BCr%C3%BCn%20ve%20hizmetlerin,so%C4%9Futma%20enerjisi%20kullanmas%C4%B1na%20izin%20verir

 4)Vikipedi , (2023,7 Kasım ) ,Geri Dönüşüm 

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Geri_d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F%C3%BCm:Vikipedi , (2023,7 Kasım ) ,Geri Dönüşüm

5)Dünya Gazetesi , (2022,4 Aralık) ,Yeşil İnşaat Teknoloji si ne Yatırım Artıyor

https://www.dunya.com/dunya/yesil-insaat-teknolojilerine-yatirim-artiyor-haberi-676088

6)Semtrio Blog ,(2021,6 Ekim ),Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır ? En Etkili 20 Yöntem

https://www.semtrio.com/blog/karbon-ayak-izi-nasl-azaltilir

7)Yücel , U. ,(2018) , Mühendislik ve Teknolojinin Yeşil Hali : Tarım ve Gıda Sektöründe Doğa Dostu Yaklaşımlar , Apelasyon , (53)

https://apelasyon.com/yazi/53/muhendislik-ve-teknolojinin-yesil-hali-tarim-ve-gida-sektorunde-doga-dostu-yaklasimlar

8)Aydem Enerji , (2022,22 Ağustos ) , İklim Değişikliği Nedir ? Nedenleri Nelerdir ?

https://www.aydemenerji.com.tr/blog/164/iklim-degisikligi-nedir-nedenleri-nelerdir-#:~:text=%C4%B0klim%20de%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fini%20k%C4%B1saca%3B%20%C4%B1s%C4%B1y%C4%B1%20tutan,beklenmeyen%20de%C4%9Fi%C5%9Fimlere%20u%C4%9Framas%C4%B1%20%C5%9Feklinde%20a%C3%A7%C4%B1klayabiliriz

9)Vikipedi , (2023 , 30 Nisan ) , Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler_%C4%B0klim_De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi_%C3%87er%C3%A7eve_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi

10) Vikipedi , (2023 , 15 Aralık ) , Kyoto Protokolü

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Kyoto_Protokol%C3%B 

11)Ediboğlu Sakowsky , E.,(2022 ) ,İklim Değişikliğiyle Mücadelede Teknoloji ,Türkiye İçin Öneriler , Bölüm 1:Çevreye Duyarlı Teknolojilerin Transferi ,IPM-Mercator Analizi ,( 1-3)

https://ipc.sabanciuniv.edu/Content/Images/CKeditorImages/20220617-12065928.pdf

https://www.waternet.com.tr/faydali-bilgiler/aritmadan-cikan-atik-su-kullanilir-mi-nasil-kullanilir

https://www.mgm.gov.tr/iklim/iklim-degisikligi.aspx

https://www.verikaynagi.com/genel/iklim-degisikliginin-turkiyeye-etkileri/

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fonedio.com%2Fhaber%2Fkutup-ayilari-colde-yasayamaz-tek-bir-kareyle-kuresel-isinmanin-geldigi-boyutu-yuzumuze-carpan-fotografci-799454&psig=AOvVaw02BAwb_Z6XvyqIsUPaiPvA&ust=1703935690944000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNCdxvbEtIMDFQAAAAAdAAAAABAE

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.marinedealnews.com%2Fdenizler-icin-sonun-baslangici-kuresel-iklim-degisikligi%2F&psig=AOvVaw2Kt-sCeVTw_vQVUUV9C3Tx&ust=1703935845725000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCPjll73FtIMDFQAAAAAdAAAAABAO

HAZIRLAYANLAR: 

FATMA AYLA DÖNMEZ – İSKENDERUN TEKNİK ÜNİVERSİTESİ – DENİZCİLİK İŞLETMELERİ YÖNETİMİ

ZEYNEP AYSU DÖNMEZ – İSKENDERUN TEKNİK ÜNİVERSİTESİ – LOJİSTİK YÖNETİMİ