Atılay - Emir Atakan Taşçıoğlu Kazan Sistemleri Şartlandırma
Korozyon ve kışır inhibitörleri ile yapılan su şartlandırma programı;
- Saf buhar elde edilmesini sağlar
- Ekipman ömrünü uzatır
- Sistem güvenilirliğini arttırır
- Enerji, tamir ve bakım maliyetlerini en aza indirir
Buhar kondens sistemlerinde korozyonun sebebi nedir?
Buhar kazanlarında oluşan karbondioksit, kondens suyunun pH değeri 8,3 ten küçük olduğunda kondens hatlarında karbonik aside dönüşerek kondens korozyonuna neden olur.
Birçok kondens sistemi korozyonunun sebebi karbondioksit (C02) ve oksijen (O2) dir. Yoğunlaşmış buharda çözünmüş karbondioksit, karbonik asit (H2CO3) oluşturur. Eğer karbondioksitle birlikte oksijende varsa korozyon hızı daha da fazlalaşarak yer yer çürüme ve delinmelere neden olur. Kondens korozyonu, sistemde aşınmalara ve delinmelere neden olduğu gibi korozyon artıklarının belirli noktalarda birikmesi sonunda boru tıkanmalarına ve proseste aksamalara neden olur. Kondens hatlarındaki korozyon artıklarının kondens dönüş suyuyla birlikte buhar kazanına taşınması halinde kazan suyu iletkenliği yükselir ve oluşabilecek kışır yapısına katkıda bulunur.
Kondens korozyonu şu şekilde tespit edilebilir.
- Buhar-kondens hatlarının belirli noktalarında çok ince, iğne deliği gibi deliklerin oluşması (oksijenkorozyonu)
- Buhar-kondens borularının özellikle alt yüzeylerinin erozyona uğramış gibi incelmeleri ve su kanallarının oluşması ( karbondioksitkorozyonu)
- Kondens sisteminde karbondioksit ve oksijen korozyonunun aynı anda oluşması
Buhar – kondens korozyonu nasıl önlenir?
Genel yaklaşım, kimyasal ve mekanik olarak besleme suyundan oksijenin uzaklaştırılması ve kazanda
karbondioksit ve karbonik asit oluşumunu en aza indirmek için besleme suyunun şartlandırılmasıdır.
Kimyasal şartlandırma ileride oluşabilecek potansiyel korozyon riskini azaltır. Uçucu aminler,
karbondioksitin kondens içinde çözünmesiyle oluşan karbonik asidi nötralize eder. Uçucu film yapıcı
inhibitörler metal ve korozif kondens arasında bir bariyer oluşturur.
İşletme şartlarında ;
- Besleme suyunun karbondioksit ve bikarbonatlardan arındırılması
- Sistemin kesiksiz çalışmasının sağlanması
- Kimyasal şartlandırmanın sağlıklı ve etkin yapılması gerekmektedir.
Kondens sisteminde korozyonun önlenmesi için oksijen tutucu, nötralize edici ve film yapıcı aminler
kullanılır.
Buhar kazanlarında köpürme
Buhar kazanlarında yağ, organik maddeler, silis, tuzlar, toplam çözünmüş maddeler ve kazan suyunun toplam alkalinitesi kazan içindeki yüksek basınç ve sıcaklıkla etkileştiğinde köpürmeye neden olur.
Kazanlarda köpüklenmeyi ve su sürüklenmesini önlemek için düzenli blöf sisteminin çalışır halde olması ve su şartlandırma kimyasallarının özel köpük kesiciler içermesi gerekir. Kazan suyunun köpürmesinin önlenmemesi, köpük nedeniyle kazanın susuz kalarak yanmasına neden olur.
Kazan suyunda oluşan köpüklenme ise suyun sisteme sürüklenmesine neden olur. Kazan suyu sürüklenmesi, kazan suyu katılarıyla buharın kirlenmesidir.
Buhar kazanlarında blöf
Blöf, kazan suyu içinde buharlaşma sonucu konsantrasyonu artan çözünmüş ya da askıda kalmış katı madde miktarını, kazan için belirlenen limitlere çekebilmek amacıyla kazan suyunun bir kısmının sistemden atılması işlemidir.
Kazana besleme suyu ile gelen katı asıltılar ve çözünmüş katı maddeler buhara geçemeyeceğinden kazan suyunda kalır ve zamanla derişimi artar. Eğer blöf ile kazan suyu ayarlanmazsa buhar kalitesi bozulur ve kısa zaman sonra kazan çalışmaz hale gelir.
Kazan suyundaki katı asıltılı ve çözünmüş madde konsantrasyonunun kazana zarar vermesini engellemek amacıyla kazan suyundaki bazı parametrelere sınır değerler konulmuştur ve blöfler bu sınır değerlere göre yapılır. Kazan suyu sınır değerleri kazan ve sistem türü ile özellikle kazanın çalışma basıncına bağlıdır. Yapılan blöf ile kazan suyunda istenmeyen safsızlıklar (askıda katılar, tüm tuzlar, alkalinite ve silis) kazan dışına atılarak istenen sınır değerlerin altına düşürülür.
Düzenli blöfün faydaları:
İşletmelerde kullanılan suyun değerleri ve kazanın tipi, çalışma basıncı dikkate alınarak belirlenen blöfler düzenli yapıldığı takdirde;
- Daha saf ve temiz buhar elde edilir.
- Kazan dibinde birikinti oluşması ve birikintinin neden olacağı korozyon ve ısı kaybı önlenir.
- Kazan suyunun köpürmesi ve buhar hattına taşınması engellenir.
- Kazan suyundaki çözünmüş katı madde ve askıdaki madde miktarı kontrol altına alınmış olur.
- Kazanda özellikle seviye göstergesinin bulunduğu bölgenin çamurdan dolayı tıkanarak göstergenin devre dışı kalması ve kazanın susuz kalma ihtimali önlenir.
Sonuç olarak blöf, kazan suyunda birikinti oluşumu, korozyon ve sürüklenme eğilimini en düşük seviyeye indiren önemli ve zorunlu bir işlemdir.
