Kruvaziyerler sundukları hizmetin fiyat-değer ilişkisindeki seviyeye göre üç farklı işletme sınıfına ayrılmaktadır:
Lüks Sınıf Kruvaziyer İşletmeleri:
Bu sınıftaki işletmelerde, yüksek fiyat karşılığı yüksek kalitede ürün ve hizmet verilir. Yolcular, geniş ve lüks kamaralarda konaklarlar ve her anlamda rafine bir hizmet alırlar. Müşteri memnuniyetinin en iyi şekilde olması adına, diğer gemilerin uğrayamadığı yerler güzergahlara dahil edilir ve yolcu sayısının genelde az tutulmasına dikkat edilir. 2 hafta veya daha uzun süren geziler, genellikle 55 yaş üstü, yüksek gelirli, gezi kültürü sahibi müşterilere hitap eder. Başlıca lüks kruvaziyer işletmeleri arasında; Crystal, Radisson Seven Seas, Seabourn, SeaDream, Silverseas ve Windstar sayılabilir.
Üst (Premium) Sınıf Kruvaziyer İşletmeleri:
Genelde 2000’den daha az müşteriye hizmet veren bu gemiler, yüksek kalitedeki ürünlerini daha makul fiyatlara sunmaya çalışırlar. Yarı resmi ancak rahat bir atmosferde, iyi bir mutfak ve kişiye özel hizmet alan müşteriler, genelde 45 yaş üstü gruplardan oluşur. En az 1 hafta süren gezilerde faal bir tatil geçiren müşterilerin konaklaması için yine geniş ancak aşırı lüks olmayan kamaralar mevcuttur. Bu sınıftaki kruvaziyer işletmeleri arasında; Celebrity, Cunard, Hapag- Lloyd, Holland America, Oceania ve Peter Deilmann’dır.
Orta (Mainstream) Sınıf Kruvaziyer İşletmeleri:
Orta sınıf gemiler, her tercihe göre bir ürün sunabilmekle birlikte mevcut yerlerinde maksimum sayıda müşteriyi ağırlamaya çalışırlar. Standart konaklama birimlerinde geceleyen müşterilerin, gündelik ve hareketli bir ortamda iyi fiyata iyi hizmet ve ürün almalarına çalışılır. Bu sınıfta sunulan 3-7 günlük geziler, her türlü yaş grubu ve özellikle aileler tarafından tercih edilmektedir. 3000’den fazla kişiyi taşıyabilen bu tür kruvaziyer işletmeleri arasında; Carnival, Costa, Delta Queen, Disney, Norwegian, P&O, Princess, Royal Caribbean International, Royal Olympic ve Star Cruises’dır.
Küçük gemilerin kapasitelerinin düşük olmasına karşın pazarı kesinlikle büyüktür. Her geçen gün bu pazara hitap eden gemi ve kruvaziyer şirketi sayısı artmaktadır ve yakın gelecekte farklı tipte yeni gemilerin sahneye çıkması beklenmektedir.
Küçük kruvaziyer gemileri de kendi arasında kıyı gemileri, açık deniz gemileri, lüks gemiler olarak üçe ayrılır:
1) Kıyı gemileri:
Küçük kruvaziyerlerin en küçük boyutlusudur. Nehirler, kanallar ve kıyıya yakın sığ sularda seyir edebilecek şekilde tasarlanırlar. Ortalama 100 yolcu taşırlar ve 100 gross ton büyüklüğündedirler. Gezinin temel çekiciliği geminin kendisi ve gemi içi aktiviteler olmadığından, konaklama olanakları vasat düzeyde tasarlanır.
2) Açık deniz gemileri:
Kıyı gemilerinin denizaşırı yolculuk yapabilen türüdür. Kıyı gemilerine oranla büyük boyutlu olmaları, daha konforlu bir ortamda deniz aşırı yolculuklar yapma olanağı tanır. Ortalama 2000-3000 gross ton büyüklüğünde ve 100-200 yolcu kapasiteli gemilerdir. Konaklama olanakları kıyı gemilerindeki gibi basit ancak daha geniş mekanlardan oluşur. Bir kısmında küçük yüzme havuzu veya jakuzi de bulunmaktadır.
3) Lüks gemiler:
Küçük gemilerin en büyükleridir. 4000-16000 gross ton büyüklüğünde 100 – 300 yolcu kapasiteli gemilerdir. Küçük lüks gemilerin en belirgin özellikleri fiziki atmosferlerinin seçkinlik yansıtmasıdır. Kamaralar geniş ve genellikle suit şeklindedir. Ortak alanlar daha fazladır ve diğer türlere göre çok zengin bir dekorasyona sahiptir. Gösteri salonları vardır. Bir kısmında su sporları için özel araçlar ve bu araçların yanaşabileceği platformlar mevcuttur.
Kocaeli Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Doç. Dr. Yasemin Nemlioğlu Koca’nın ders notlarından alınmıştır. Kendisine teşekkür ederiz.