Alabanda - Muhammet Durak YÜKSEL Türkiye, dünya enerji piyasasındaki gücünü arttırmak ve enerji konusunda dışa bağımlılığını azaltmak için son dönemlerde büyük adımlar attı. Türkiye kendi Münhasır Ekonomik Bölgesi içerisinde birçok bölgede dinamik enerji filosu ile birlikte sismik tarama, deniz yüzeyi haritalandırması ve sondaj faaliyeti gerçekleştirmeye başladı. Bu araştırmalar petrol ve doğalgaz yatağı bulmanın yanında birçok jeolojik ve oşinografik bilgi birikimini de ülkemize katmıştır.
Bu enerji filosu 3 sondaj gemisi ve 2 sismik araştırma gemisinden oluşmaktadır.
- Fatih Sondaj Gemisi
- Yavuz Sondaj Gemisi
- Kanuni Sondaj Gemisi
- Barbaros Hayreddin Paşa Araştırma Gemisi
- Oruç Reis Araştırma Gemisi
SONDAJ GEMİLERİMİZ
Fatih Sondaj Gemisi:
Fatih Sondaj Gemisi: -Güney Kore’nin Ulsan kentinde HYUNDAI tarafından inşa edildi.
-25 Kasım 2011’de denize indirildi, 2018 yılına kadar Odfjell Drilling tarafından işletildi.
-2018 yılında Türkiye Petrol Anonim Ortaklığı tarafından satın alındı.
-Türkiye’nin sahip olduğu ilk sondaj gemisi oldu.
-229 metre boyunda 12 bin 200 metre derinlikte çok yüksek basınç altında deniz sondajı yapabilme becerisine sahiptir. (Mariana Çukuru: 11000 m)
-Aktif Konumlandırma Sistemi sayesinde fırtınalı havalarda 6 metre dalga boyuna kadar hiç etkilenmeden sondaj işlemini yürütebilmektedir.
-Çift kuleli tasarımı sayesinde eş zamanlı 2 sondaj operasyonunu daha hızlı ve ekonomik olarak sürdürebilir.
-4 lojistik, 6 operasyon vinci sayesinde daha hızlı sondaj işlemi yürütebilmektedir.
-Gemide 2 helikopter ve 2 adet uzaktan kumandalı insansız su altı aracı (ROV) bulunmaktadır.
-Mürettebat 12 saatlik vardiyalarla çalışmaları 24 saat kesintisiz devam ettirmektedir.
-Fatih Sondaj Gemisi şu anda Karadeniz’de sondaj faaliyetlerini devam ettirmektedir.
Yavuz Sondaj Gemisi: 
-2011 yılında HYUNDAI tarafından üretilmiş 2018 yılında TPAO tarafından satın alınarak envantere katılmıştır.
-Fatih gibi 6. nesil ultra derin deniz sondaj gemisi olarak görev yapmaktadır.
-Tam zamanlı bir doktorun görev aldığı 4 yataklı bir mini hastaneye sahiptir.
-Yavuz Sondaj Gemisi şu anda Akdeniz’de bulunmaktadır.
Kanuni Sondaj Gemisi:
-Ülkemizin üçüncü derin deniz sondaj gemisidir.
-Kanuni diğer iki gemiden farklı olarak Samsung şirketi tarafından üretilmiştir.
-2012’de denize indirilmiş 2020 yılında TPAO tarafından satın alınmıştır.
-Kanuni şu an testler ve bakım işlemleri bitene kadar Zonguldak’ta Filyos Limanı’nda beklemektedir.
ARAŞTIRMA GEMİLERİMİZ
Barbaros Hayreddin Paşa Sismik Araştırma Gemisi:
-2011 yılında BAE’de inşa edilen gemi 2013 yılında TPAO tarafından satın alındı.
-İki ve üç boyutlu sismik veri toplayabilen, yön ve pozisyon tahminini uydu haberleşmesi ile yapabilen bir gemidir.
-84 metre uzunluğundaki gemide bir de helikopter pisti bulunmaktadır.
Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi:
-Yapımına 2012’de İstanbul Tersanesinde başlandı ve 2015 yılında tamamlandı.
-Maden Tetkik ve Araştırma Genel Müdürlüğüne ait araştırma gemisi Türkiye’nin ilk yerli ve milli araştırma gemisidir.
-Gemi modern sevk ve irade sistemleriyle birlikte jeofizik, 2 ve 3 boyutlu haritalama, derin sismik gravite, manyetik sistemler ve bir adet uzaktan kumandalı insansız su altı aracı (ROV) ile donatılmıştır.
-Gemide alınan verilerin işlemesi, analizi ve değerlendirmesine yönelik jeoloji, jeofizik, hidrografi, oşinagrafi, ve biyoloji araştırma laboratuvarları yer alıyor.
-Gemide ayrıca bir helikopter pisti yer alıyor.
Araştırma ve sondaj gemilerinde birçok bilim adamı ve mühendis görev alır. Gemileri idare eden denizci mühendis ekip birçok ek eğitimi alarak bu göreve seçilmişlerdir. Bu eğitimlere örnek olarak petrol mühendisliği ve dinamik konumlandırma sisteminin kullanımı eğitimi örnek gösterilebilir.
Ahmet Can Çalıkoğlu
