Genisapaz - Lütfullah Han Uçar Nasıl Başladı?
Türkiye’de ilk turist tekneleri 1960’lı yıllarda görülmüştür. Bu teknelerin çoğu Yunanistan’dan gelip günübirlik geziler yaparak Yunan Adaları’ndan Çeşme, Datça, Marmaris, Bodrum ve Ege’deki diğer yerleşim merkezlerine uğramışlardır, daha sonraları da Yunanlı operatörler tur programlarına Türkiye’yi almışlardır. 1970’li yıllarda Batı Avrupalı ve Amerikalı turistler Yunanistan’dan kiraladıkları yatlarla Türkiye’ye gelmişlerdir. Yelkenli tekneleri ya da 20-25 m uzunlukta, havalandırmalı deniz kruvaziyerlerini kullanıyorlardı. Türkiye’de ise o kıyılarda Bodrum yapısı 8-10 m’den büyük olmayan balıkçı tekneleri bulunuyordu. Yunanistan’dan gelen yatların uzun süre kalmaya başlamasıyla, bir takım ihtiyaçlar da gündeme geldi. Bunlardan biri barınma ve kışlama, diğeri ise alışveriş ve tamir imkanı sağlayacak yerlerdi. Talebin artışıyla ortaya çıkan tamir ihtiyacını Bodrum karşılıyordu. Ayrıca Bodrum’da oluşan firmalar, tekne boylarını 14-16 m’ye kadar çıkarmayı başarmışlardır. Türkiye’de yat işletmeciliğinin gelişimi 1960’lı yıllarda balıkçılık ya da ufak kargo taşımasından kullanılan teknelerle başlamıştır.
Veriler ne diyor?
Ülkemizde 2015 yılı itibarıyla yat turizm merkezlerinde faaliyet gösteren 42 marinanın, denizde 14.314 yat, karada 5.537 yat ve toplamda 19.851 yat bağlama kapasitesi bulunmaktadır. Bu tesislerin İstanbul ve güneybatı kıyılarımızda yoğunlaştığı görülmektedir. Mevcut durumda %36 Muğla, % 21 İstanbul, %17 Antalya ve %12 ile İzmir izlemektedir. Türkiye sahip olduğu coğrafi özellikleri sebebiyle yat turizmi açısından önemli avantajlara sahiptir. Türkiye’nin Avrupa ve Asya kıtalarını birbirine bağlayan bir yarımadada yer alması ve üç tarafının denizlerle çevrili olması yat turizmi açısından önemini ortaya koymaktadır. Türkiye Avrupa ile Asya kıtalarını birbirine bağlayan iki önemli boğaza (Çanakkale, İstanbul),özellikle geniş kumsallara, korunaklı ve yer yer ormanla birleşen doğal koylara, uygun iklim koşullarına, kıyı yakınında tarihi ve kültürel zenginliklere sahiptir. Ege üzerinden Akdeniz’e ulaşan Karadeniz çıkışlı tekneler ve Güney Akdeniz’den İsrail üzerinden Kıbrıs ya da Rodos aktarmalı gelen tekneler için Türkiye uğranması mutlak bir durak haline gelmektedir. Ayrıca, yat turizminde gelişmiş ülkeler olan, Fransa, İspanya, İtalya, Yunanistan’a ve Adriyatik kıyılarına olan coğrafi yakınlık ve bir iç deniz olan Akdeniz’de kıyılarının bulunması Türkiye için de avantaj sağlamaktadır. Genel turizm gelirleri içinde deniz turizminin payı yaklaşık % 20 olduğu değerlendirilmektedir.
Kocaeli Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Doç. Dr. Yasemin Nemlioğlu Koca’nın ders notlarından alınmıştır. Kendisine teşekkür ederiz.
