Alabora - Bilal AKTAŞ YAKIN GEÇMİŞTEKİ GEMİ KAZALARI VE İHMALLER
Denizcilik tarihinde kişisel ihmaller ve savaş nedeniyle birçok kaza yaşanmıştır. Kişisel ihmallerden nedenli kazalar savaş nedenli kazalara benzememekle birlikte kişisel ihmaller kendi içerisinde çeşitlere ayrılmaktadır. Savaş nedenli kazalar ise kasıtlı çarpmalar, gemi silah teknojilerinin kullanımı, hava saldırıları gibi çeşitlere ayrılıyor.
İkinci Dünya Savaşı’nda Wilhelm Gustloff,Goya, Lancastria gemilerinin kazaları ses getirmiştir.
Wilhelm Gustloff (1945)
Dünya tarihinde en çok can kaybına neden olan deniz kazası, 30 Ocak 1945’te meydana geldi. Doğu Prusya’nın Gotenhafen limanından yola çıkan Alman yolcu gemisi “Wilhelm Gustloff,” II. Dünya Savaşı’nın sonunda Almanya’dan Sovyetler Birliği’ne geçen Doğu Prusya’dan kaçan binlerce kişiyi taşıyordu. 1937’de lüks bir yolcu gemisi olarak inşa edilen 25,500 gros tonluk Wilhelm Gustloff, aslında 2 bin yolcu kapasitesine sahipti. Resmi kayıtlarda gemideki yolcu sayısı 6 bin 50 olarak geçmesine karşın kaza sırasında gemide 9 binden fazla kişinin bulunduğu sanılıyor. Sovyetler Birliği’ne ait S-13 denizaltı tarafından fırlatılan üç torpidonun isabet ettiği gemi, sadece 50 dakika içinde Baltık Denizi’nin karanlık ve buz gibi sularına gömüldü. 903 kişinin kurtulmayı başardığı kazada resmi ölü sayısı 5 bin 348 olarak açıklandı. Ancak tarihin en kanlı kazasında yaklaşık 8 bin kişinin öldüğü sanılıyor.
Goya (1945)
Alman yük gemisi MV Goya, 16 Nisan 1945’te Baltık Denizi’nde Sovyetler Birliği’ne ait bir denizaltı tarafından vurulduğunda 6 bin 100 kayıtlı, yüzlercesi de kaçak yaklaşık 8 bin kişi taşıyordu. Sadece 7 dakika içinde batan gemiden 183 yolcu kurtulabildi. 6 binden fazla kişi, ya patlama sonucu ya da buz gibi denizde boğularak veya donarak can verdi. Kaza, dünya denizcilik tarihinin savaş dönemindeki ikinci en büyük kazası oldu.
Lancastria (1940)
- Dünya Savaşı sırasında İngiltere hükümetinin Fransa’daki vatandaşlarının tahliyesi için gönderdiği Lancastria gemisi, 17 Kasım 1940’da Alman savaş uçaklarının saldırısına uğradı. Fransa’nın St. Nazair liman kenti açıklarında 20 dakika içinde batan gemide 4 binden fazla kişi yaşamını yitirdi. Gemiden sızan bin 400 ton yakıt, geminin çevresini alevlerle sardığı için kurtulmak için suya atlayanlar yanarak öldü. Kazazedelerin yardımına koşan diğer gemiler, 2 bin 500 kişiyi kurtarmayı başardı.
İstanbul Boğazı’ndaki deniz trafiği yüzünden İstanbul’ birçok kaza yaşanmıştır. Günümüzde boğazdaki deniz trafiği Kanal İstanbul projesine sebep gösterilmektedir.
15 Kasım 1979’da İstanbul Boğazı’nda yaşanan en büyük deniz kazası 15 Kasım 1979 tarihinde gerçekleşmişti. Yunan tankeri Evrialı ile Rumen bandıralı Independenta tankeri İstanbul Boğazının bittiği noktada çarpışmış ve 95 bin petrol boğaz akıntısına dâhil olmuştu. Patlayan tankerlerde yangın sebebiyle 43 kişi ölmüştü. Boğaza akan petrol sebebiyle çoğu kişi uzun bir süre balık yiyememişti.
14 Kasım 1991’de Lübnan bandıralı koyun yüklü Rabunion gemisi Filipin bandıralı Madonna Lili ile çarpışmış ve Rabunion 22 bin koyun ile birlikte Boğaz’ın en dar yerinde batmıştı. İstanbul sahillerine günler boyunca şişmiş koyun vurmuştu.
13 Mart 1994’te Güney Kıbrıs bandıralı Nassia ve Shipbroker tankerlerinin çarpışması sonucu 29 denizci hayatını kaybetmiş. Boğaza ise toplam 13 bin ton petrol aktı. Boğaz trafiğe kapatılmıştı.
21 Temmuz 2015’de Sierra Leona bayraklı dev kuru yük gemisi, Kanlıca’daki Ethem Pertev Yalısı’na çarptı ve büyük hasara yol açmış ve 7 Nisan 2018’de İstanbul Boğazı’nda dümeni kilitlenen arpa yüklü bir gemi, Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı’na çarpmıştı. Çarpmanın ardından yalıda ağır hasar oluşurken, olayda can kaybı ya da yaralı olmamıştı.
Cumhuriyet tarihinin en büyük deniz kazalarından biri İzmit Körfezi’nde meydana gelmişti. İzmit ile Değirmendere arasında sefer yapan Üsküdar feribotu, şiddetli lodos nedeniyle 1 Mart 1958’de batmıştı.272 kişinin yaşamını yitirdiği kazadan sadece 39 kişi kurtulabilmişti.
Dünya tarihinin en çok bilinen, çok sayıda romana ve filme konu olan deniz kazası Titanik, 15 Nisan 1912’de Atlas Okyanusu’nun kuzeyinde meydana gelmişti. Asla batmayacağı ileri sürülen lüks yolcu gemisi Titanik, ilk seferinde 2 bin 223 yolcu ve mürettebatla İngiltere’nin Southampton kentinden New York’a gidiyordu. Gemi, 15 Nisan’da aniden ortaya çıkan bir buzdağına çarptığında saatler 23.40’ı gösteriyordu. Gemi, saat 02.20’de okyanusun karanlık sularına gömüldü. Kazada bin 514 kişi öldü. Bunlardan bazıları buz gibi sularda donarak can verdi. Birkaç saat sonra kaza yerine ulaşan Carpathia gemisi, 710 kişiyi kurtardı.
Gördüğünüz üzere birçok nedenden dolayı birçok kaza yaşanabiliyor. Temennimiz ihmallerden sakınıp bu kazaları hiç yaşamamak.
Dargeb İçerik Yazarı Eren Yıldız
Kaynakça
https://www.aa.com.tr/tr/dunya/tarihin-en-buyuk-deniz-kazalari/166396
https://en.wikipedia.org/wiki/RMS_Lancastria
https://en.wikipedia.org/wiki/MV_Goya
http://mfjournal.deu.edu.tr/files/Cilt_4_Say_2_-_2_ASYALI.pdf
https://www.takvim.com.tr/guncel/2019/12/27/istanbul-bogazina-tarihe-gecmis-gemi-kazalari
