Gemilerin Havuzlanması

• Teknelerin su üstünde kalan kısımlarının gerekli bakım ve tutumları her zaman yapılabilse de su altında kalan kısımlarının bakım ve tutumları ancak muayyen zamanlarda gemilerin havuza alınması ile yapılabilir.
• Ahşap olsun, madeni olsun bütün teknelerin su altında kalan kısımlarının bakımı yapılmadığı taktirde bu tekneler
• çürümeye ve kullanılamayacak duruma gelmeye mahkumdur.
• Ahşap teknelerin su altında kalan kısımlarına hücum eden deniz yaratıkları bu teknelerin hasara uğramasına neden olurlar. Madeni teknelerin ise hem paslanarak çürüme (corresion) hem de aşınma (erosion) tesirlerinden korunması gerekmektedir.
• Bir geminin teknesini hasara uğratan veya süratini etkileyen deniz hayvanları ve deniz bitkileri tuzlu suda meydana gelir ve sıcak denizlerde daha çok görülür. Buralardaki zararları daha büyük olur.
• Ahşap tekneler için en büyük tehlike teredo ismindeki, ağacı yiyerek içine giren, kaplama ve diğer tahtaları delik deşik eden kurda benzer bir nevi kabuklu hayvandır. Madeni teknelerin karina kısmına yapıştığı görülse de, bu tekneleri en fazla etkileyen barnıkıl adında kabuklu bir canlıdır.

Havuzlamada Yapılacak Hazırlıklar

Bir geminin havuza alınması için gemi havuzlama planlarının incelenmesi gerekir. Bu planlardan bir tanesi gemide diğeri ise geminin bağlı bulunduğu şirket’tedir. Gemi havuzlanmadan önce havuzlanacağı tersanenin ilgili havuz personeline teslim edilir. Havuzlama planları bir geminin havuzlanması için gerekli bütün bilgileri ihtiva eder. Havuz kızaklarının doğru olarak yerleştirilmesi ve bunlara gerekli olan meyili ve yüksekliği verebilmek için havuzlama planlarında aşağıdaki bilgilerden faydalanılır.

a.  Düz ve çıkıntılı kısımların mevkileri.

b.  Kıç bodoslama ile dümenin özellikleri.

c.   Geminin vasat kısmına ait çeşitli kesintili resimler.

ç.  Omurganın, yalpa omurgasının, pervanelerin, şaft ve şaft braketlerinin durumlarını gösteren resimler.

d.  Ağırlığın fazla olduğu bölgelerin belirtilmesi.

e.  Geminin tam yüklü durumda çektiği suyu gösteren planlar.

f.   Baştan ve kıçtan kemere genişlikleri.

Havuzlama İşlemi:

• Teknenin su altı kısımlarının bakımında tek pratik usul tekneyi belirli zamanlarda sudan çıkarmak ve gerekli bakımları yapıp elde mevcut en iyi koruma maddesi ile su altı kesimini kaplayıp tekrar suya indirmektir. Bir geminin havuzlanması; yüzer havuz, taş(kuru)havuz içine veya özel kızaklar üzerine alınarak bloklar üzerine oturtulan gemi karinasının ortaya çıkartılmasıdır. Gemi; karina onarım işleri, karina kontrolü veya su kesiminin altının temizlenmesi ve boyanması için havuzlanır.

a-) Yüzer Havuz(Floatıng Dock):Yüzer bir havuz dikdörtgen şeklinde olup baş ve son kısımları açıktır. Geminin havuza girebilmesi için havuz sarnıçlarına su alınarak havuz daldırılır. Geminin havuza alınmasından sonra bu sular dışarı atılmak suretiyle sarnıçlar boşaltılır ve gemi havuz kızakları üzerine oturtulur.

Yüzer Havuz ve Dalış Durumu

Yüzer Havuza Alınmış Gemi

b-) Taş(Kuru) Havuz (Dry Dock): Sabit taş(Kuru) bir havuz ise; tersanelerde bulunan daimi bir tesistir. Betondan yapılmış zemin ve duvarları bulunan dar bir havuzdur. Yapıldıktan sonra sürekli çalışması çok ekonomik olan havuzlardır.

Gemi havuza alınacağı zaman havuzun içerisine su doldurulur. Gemi açılan kapaktan içeri girdikten sonra kapak kapatılır. Sular dışarıya tahliye edilerek gemi havuz zeminindeki kızaklara oturur.

c-) Özel Kızaklar:

Raylı Kızak Sistemi Irgatı ve Kızağı

Gemilerin Havuza Girişi

a.) Havuzlama Öncesi Yapılacak Hazırlıklar: Gemi karinasına yapışan böcekleri, yosunları ve midyeleri kazıyabilmek için gemide mevcut bütün karina kazıma raspaları hazırlanır. Çünkü gemi havuzlanmasından hemen sonra havuz güvertesine inilip bir an önce karinaya yapışan maddelerin temizlenmesi gereklidir. Bu işlem gemideki mevcut tüm personel tarafından yapılır. Hemen kazınmadığı taktirde kuruyunca zor çıkmakta tamamen temizlenememekte ve etrafa (özellikle yaz aylarında) pis kokular yayılmasına neden olur. Demir ve zincirler havuz güvertesine indirilip bakımları yapılacak ise önceden zincir boyası hazırlanır. Kilitlerin söküm ve bakımı için su macunu, kurşun ve kilit açma aparatları da hazırlanır.

b.) Havuzlama Esnasında Yapılacak Hazırlıklar: Çekici vasıtalara baş ve kıç manda gözünden verilmek üzere halat hazırlanır. Ayrıca sancak/iskele baş omuzluklardan, Sancak/iskele vasatlarda, sancak/iskele kıç omuzluklardan havuza verilmek üzere manevra halatları hazırlanır. Bu manevra halatları havuza girildiğinde geminin havuz güvertesindeki kızaklara denk gelip oturtulması için gemiyi başa ve kıça veya sancak/iskeleye kaydırmak için dengeye geldikten sonra gemimizi sabit konumda tutmak için kullanılır. Manevra halatlarını havuza vermek için bütün manevra yerlerinde el incesi/sallama hazır bulundurulmalıdır. Geminin havuza yaslaması/çarpması olasılığına karşı sancak/iskele taraftan usturmaçalar hazırlanır. Usturmaçalar önceden puntellere bağlanmamalı seyyar olarak her an atılmaya hazır bulundurulmalıdır.

Bir Havuzda Yapılacak Genel İşler

1.  Paslı kısımların temizliği ile geminin tüm karinasının böcek ve yosunlardan temizlenmesi,

2. Oynayan bozulmuş perçin ve civataların değiştirilmesi

3. Sızıntı yapan kısımların elden geçirilmesi,

4. Su altında kalan valfların bakımı ve kontrolü,

5. Su altındaki tutyaların bakımı,

6. Pervanelerin, şaftın ve şaft braketlerinin kontrolü ve bakımı,

7. Yekenin kontrolü ve bakımı yapılır.

8. Karina gerektiği şekilde boyanır. Kana rakamları yazılır.

9.  Zincirin, zincir kilitlerinin ve zincirliğin bakımı yapılır

Havuzlama Sırasında Karinanın Boyanması

• Havuzlama sırasında yapılan işlerin büyük bir bölümünü karinanın boyanması meydana getirir. Karina boyaları, su içinde kalacak bölümlerin mikro organizmalar dan, böcek ve yosunlardan korumak için sürülen boyalardır.

a.) Sülyen Boya: Karina iyice temizlenip kurutulduktan sonra bir kat sürülür.

b.) Birinci Kat Zehirli Boya: Sülyen kuruduktan sonra omurgadan faça hattına kadar sürülür. Kuruma zamanı 3 – 5 saat olup sürülmeden önce yüzeyin tatlı su ile yıkanması faydalıdır. Normal bir yüzey için beş litre boya yüz metrekare alanı boyar.

c.) İkinci Kat Zehirli Boya: Gemi suya indirilmeden önce sürülür. Rulo fırça veya püskürtme tabanca ile uygulanan zehirli boyanın yedi litresi yüz metrekare alanı boyar. Boyanın kuruma zamanı üç ile beş saat arasıdır. Çok sıcak havada karinanın boyandıktan sonra geminin denize indirilmesi geciktirilmemelidir

Karinada Boyanmaması Gereken Aksanlar

1. Pervaneler
2. Şaftlar
3. Tutyalar
4. Makine ve yangın tulumbalarının denizden alıcı ızgara ve valfları ile parakete kılıcı

Havuza Giriş\Çıkış Çek Listesi